Yeni bir haftadan herkese merhaba. İlk yazımda stresi tanımak ve anlamak üzerine yazmıştım. Geçen haftaki yazımda stres ve fiziksel egzersiz üzerine yazdım. Bu haftaki yazımın konusu yaz döneminin ana gündemi olan kilolarımız ve stres ve beslenme ilişkisi.
Çevremdeki pek çok tanıdığımda, danışanımda hatta öz babamda obezite boyutunda kilo problemi var ve yıllar içinde her türlü diyet, diyetisyen, spor denemelerine rağmen verilen kilolar aynen geri geliyor. Mide ameliyatıyla midesini küçültmesine rağmen aynı kiloları geri alan mı istersiniz, kendini acımasızca zorlayarak açlık ve sporla verdiği 40 kiloyu 1 yıl sonra karşılaştığımızda aynen geri almış olanı mı…Bu kişiler hepimizin arasında…Birinin değil, pek çoğumuzun sıkıntısını ifade ediyorlar..
‘Duygusal Yeme’ olarak adlandırılan bu durum, öfke, üzüntü, utanç gibi duygularla yemek yiyerek baş etme durumudur. Geçici rahatlama sağlayan duygusal yeme, bireyin kaçmaya çalıştığı duygularla yüzleşmemek için yaptığı bir eylemdir, ancak bir süre sonra kilo almaya başladığında kişide özgüven kaybına yol açar.
Duygusal Yeme Davranışının Belirtileri;
*Vaktinin çoğunu yemek yeme veya yemeği düşünmekle geçirirler.
*Çikolata, hamur işi, cips gibi basit karbonhidrat içeren yüksek yağlı besinleri yemek isterler.
*Yeme isteği ve yeme davranışlarından sonra suçluluk duygusu yaşarlar.
*Yeme davranışları ile geçici rahatlama yaşarlar.
*Aç değilken yemek yerler.
*Kısa zamanda çok yemek yerler.
Duygusal yemenin altında genellikle çocukluktan gelen değersizlik, kabul edilmeme duyguları sonucu oluşan duygusal boşluk ve olumsuz duygularını bastırma çabası yatar. Stresle başetme mekanizmalarının yetersiz kalması, öğrenilmiş davranışlar ve gıda yoksunluğu gibi çeşitli ve çok yönlü nedenler yer alabilir. Burada kişi öncelikle olumsuz bir duygu hisseder. Örneğin kaygı, endişe veya stres hissini bastırmak için ve mutlu olmak için bir gıda tüketir. Geçici olarak tetiklenen dopamin merkezinden dolayı kısa süreli bir haz hisseder. Fakat sonra tekrar pişmanlık ve suçluluk olarak olumsuz bir duyguyla karşılaşır. Yediği yemeklerden dolayı ve tekrar kendisini negatif hisseder. Yani olumsuz duygusunu bastırmak için yaptığı yeme eylemi onu kısa sürede mutlu etse de hemen sonrasında çok daha mutsuz hissettirir. Tekrar yemek, tekrar suçluluk ile bu bir kısır döngüye girer.
Duygusal Yeme Davranışından Kurtulmak için;
*Farkına varın: Beni duygusal yemeye iten tetikleyici faktörler neler? Nasıl hissettiğimde, ne gibi durumlarda duygusal yeme ihtiyacım artıyor?
*Bu hissin ardındaki ihtiyacınızı belirleyin. İhtiyacınız bu durumu yok saymak yerine, probleminizi bir yakınınızla paylaşmak olabilir.
* Duygularınızı fark ettikten sonra bu duygularla başa çıkabilmek için ihtiyacınız olan şeyi yapmaya başlamak olabilir. Harekete geçin.
Duygusal boşluk beraberinde yıllardır süren bir yalnızlık hissi getirir. Eğer bu kısır döngüden tek başınıza çıkmakta zorlanıyorsanız lütfen bu sefer bir diyetisyen desteği yerine psikolog desteği alın.
Uzm. Psk. Manolya Özek Tatış
