“Eğer herkes Transaksiyonel Analiz (TA) biliyor olsaydı dünyada hiç savaş olmazdı.” der Eric Berne. Oldukça güçlü bu iddianın aslında haklı bir sebebi var…

 

Transaksiyonel Analiz Kuramı Ne Demek? Ne Anlama Gelir?

Transaksiyonel Analiz (TA) Kuramı, kişiliğin yapısında ne olduğunu ve geçmiş yaşantılarımızın bugünkü kişiliğimize ve davranışlarımıza olan etkilerini açıklayan güçlü bir kişilik kuramı olmasının yanı sıra kendimizle ve diğer insanlarla kurduğumuz iletişimi güçlendirmenin yollarını sunan çok güçlü bir iletişim kuramıdır.
 

Transaksiyonel Analiz Kuramı ile Farklı Bir Bakış Açısı Kazanın!

Her insanın prens/prenses olarak dünyaya geldiğini fakat zaman geçtikçe, ebeveynlerimizden gelen “yap! yapma! öyle söyleme! böyle davranma!” komutlar sonucunda bir kurbağaya dönüştüğümüzü ama yine de içimizde yumuşak bir öz barındırdığımızı ve eğer yeterince çabalarsak bu öze tekrar ulaşabileceğimizi, tekrar prens/prensesler olup daha iyi bir yaşam sürebileceğimizi ileri sürer.

Psikoloji literatüründe, insanın duygulanımını ve davranışlarını, kararlarını, yaşamını nasıl yapılandırdığını açıklayan birçok model yer almaktadır. TA Modeli, insanı anlamaya dair önemli açıklamalarıyla dikkat çeken bir modeldir.  Bu yaklaşımda, bireylerin hem kendi düşünce ve davranış biçimlerinin kaynağına hem de bu düşünce ve davranış biçimlerinin kişilerarası ilişkilerine olan yansımasına vurgu yapılmaktadır. Bu doğrultuda transaksiyonel analiz, insan davranışını ve zihinsel süreçlerini analitik bir temelde ele alarak zengin bir keşif yolculuğu sunmaktadır.
 

Transaksiyonel Analiz Ne İşe Yarar?

Bu modeli öğrenmek, farklı bakış açıları geliştirmeye, insan davranışını daha iyi anlamaya, geniş ve yeni perspektiflerden bakmaya, kısaca yaşamımızın her alanında güvenle ve daha derin bir anlayışla var olmaya yardımcı olacaktır.

TA yaklaşımının belki de en önemli katkılarından biri; kendi düşüncelerinizi, davranışlarınızı, sahip olduğunuz değerleri, problem çözme biçiminizi ve hem geçmişinize hem de bugününüze dair birçok durumu anlamlandırmanıza, yaptığınız bu keşif sonucunda kendi sınırlılıklarınızdan kurtulup yeni bir yaşam planı oluşturabilmenize kapı açabilmesidir.
 

Transaksiyonel Analiz Kuramı Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Transaksiyonel Analiz kuramını 20. yüzyılın ortalarında Eric Berne ortaya atmıştır. Psikanalitik Kuramdan doğmuş bu kuram, psikanalizin temel kavramları olan İD, Ego ve Süper Ego’ya alternatif isimler ve tanımlar getirmiş, bu sebeple psikanalitik camiada kabul görmemiştir.
 

Transaksiyonel Analiz Kuramının Temel Kavramları Nelerdir?

 

Ego (Benlik) Durumları:

TA, üç temel Ego (Benlik) Durumu kavramına dayanır: Ebeveyn, Yetişkin ve Çocuk. Bu Ego Durumları, insan davranışlarını ve iletişimlerini açıklamak için kullanılır. “Ebeveyn” ego durumu, kişinin ebeveyn figürlerinden öğrendiği öğretileri ve tutumları temsil eder. “Çocuk” ego durumu, kişinin çocukluk deneyimlerinden gelen duygusal tepkileri ve davranışları yansıtır. “Yetişkin” ego durumu ise mantıklı düşünce, gerçekçilik ve nesnellikle ilgilidir. Bununla birlikte, Ebeveyn ve Çocuk Ego Durumları da kendi içerisinde ikiye ayrılmaktadır. Çocuk Ego Durumunda Doğal Çocuk ve Uygulu (Uyarlanmış) Çocuk, Ebeveyn Ego Durumunda ise Eleştirel Ebeveyn ve Koruyucu (Bakım Ebeveyn) bulunur. Bu beş ego durumu hepimizde mevcuttur. Farklı zamanlarda, farklı ortamlarda veya farklı ilişkilerde bir ego durumu aktif olurken diğer ego durumu pasif kalabilir. Örnek vermek gerekirse, eşimizle olan ilişkimizde Doğal Çocuk Ego Durumumuz aktifken patronumuzla olan ilişkimizde Uygulu Çocuk Ego Durumumuz aktif olabilir ve biz bu ego durumları arasında ihtiyacımıza göre geçiş yapabiliriz. Ego durumları arasında yaptığımız geçişler çok büyük çoğunlukla bilinçli bir seçime dayanmayıp otomatik gerçekleşmektedir. İletişimlerdeki bu ego durumu değişimleri, insanların nasıl iletişim kurduğunu, hangi ego durumundan konuştuğunu anlamamıza yardımcı olur. İki kişi arasındaki etkileşimlerdeki ego durumu uyumsuzlukları, çatışmalara veya sorunlara neden olabilir. İletişimde olduğumuz kişinin aktif ego durumunu fark etmek, ona ihtiyacı olan ego durumundan karşılık vermemizi ve iletişimimizin sağlıklı bir kanaldan sürmesini sağlayacaktır.
 

Transaksiyonlar

TA, kurama ismini veren “transaksiyonlar” olarak adlandırılan iletişim değişimlerini inceleyerek insanların birbirleriyle nasıl etkileşimde bulunduklarını anlamayı hedefler. Transaksiyonlar, iki kişi arasındaki bir mesajın nasıl alındığını ve nasıl yanıtlandığını açıklar. Örneğin, bir kişi “Ebeveyn” ego durumundan bir mesaj gönderirse, diğer kişi genellikle “Ebeveyn” veya “Çocuk” ego durumundan bir yanıt verir. Uyumsuz transaksiyonlar, anlaşmazlık veya çatışmaya yol açabilir. İletişim kurarken, karşımızdaki kişinin aktif ego durumunu ve bize verdiği mesajı hangi kanaldan yolladığını fark etmemiz sayesinde uygun ego durumundan karşılık vererek o iletişimi sürdürebiliriz.
 

Psikolojik Oyunlar

TA’nın diğer önemli kavramlarından biri de “Psikolojik Oyunlar”dır. Açık ve net iletişimin olmadığı ilişkileri sürdürmek amacıyla kurulan psikolojik oyunlarda bir oyun kurucu vardır ve oyuna katılmasını istediği kişiye bir davet yollar. Kişi daveti kabul eder, bir başka deyişle oltaya takılırsa oyun başlar ve kendisine psikolojik oyun oynandığını fark edene kadar bu oyunda kalmaya devam eder. Drama Üçgeni üzerinden oldukça kolay açıklayabildiğimiz bu kavram, sürekli başımıza aynı şeyin geldiğini, kendimizi bir döngüde veya kapana kısılmış gibi hissettiğimiz durumları ve ilişkileri açıklamak için mükemmel bir araçtır. Drama Üçgeninde üç temel rol vardır: Mağdur (Kurban), Zorba ve Kurtarıcı. Bir örnek vermek gerekirse, Mağdur rolünü oynayan bir arkadaşımıza üzülerek Kurtarıcı rolüne girebilir ve bir oyunda olduğumuzu fark etmeden kendimizi onu iyileştirmeye adayabiliriz, ta ki çabalarımız hiçbir sonuç vermeyinceye ve karşı taraftan “Ben senden yardım istemedim ki…” gibi bir cümle duyuncaya kadar… Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, her mağduriyetin ve yardımın bir Psikolojik Oyun olmadığı, oyun dediğimiz şeyin içtenlik ve samimiyetin olmadığı yerde ortaya çıktığıdır.
 

Transaksiyonel Analiz Kimler İçindir?

TA, insanların özgür iradesine ve kendi değişimlerine sahip olduklarına inanır. Bu nedenle transaksiyonel analiz eğitimi, bireylerin kendi düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını anlamalarına yardımcı olarak kişisel gelişimlerini ve dönüşümlerini destekler. Ayrıca, TA, liderlik, eğitim ve iş yaşamındaki ilişkiler gibi birçok farklı alanda kullanılan etkili bir araçtır. İnsanların daha etkili iletişim kurmalarına, sorunları çözmelerine ve daha sağlıklı ilişkiler geliştirmelerine yardımcı olur.

Sonuç olarak, TA, insan davranışlarını ve ilişkilerini anlamak için oldukça güçlü bir kuramdır. Ego Durumları, Transaksiyonlar ve Psikolojik Oyunlar gibi kavramlar, insanların nasıl iletişim kurduklarını ve ilişkilerini nasıl şekillendirdiklerini açıklar. TA, kişisel gelişimden iş yaşamındaki ilişkilere kadar birçok alanda uygulanabilir ve insanların daha sağlıklı ve tatmin edici yaşam sürmesine yardımcı olabilir.
 

Son Olarak Bizi Takip Etmeyi Unutmayın!

TA eğitimlerimizi ve etkinliklerimizi takip etmek için Instagram adresimizi ziyaret edebilirsiniz!